Svetski dan srca je ustanovljen u okrilju Svetske federacije za srce, koja je posvećena prevenciji i kontroli ovih bolesti, radi postizanja dužeg i kvalitetnijeg života stanovništva širom sveta, a posebno u srednje razvijenim i nerazvijenim zemljama.
„Ovo je postalo neophodno zbog toga što stanovništvo u celom svetu, a tako je i u Srbiji, najviše opterećuju bolesti srca i krvnih sudova i od njih se najučestalije oboljeva i umire. Širom sveta se ugasi svake godine 17,5 miliona života, a od tog broja 80% u nerazvijenim i zemljama u razvoju. Akutni srčani udar (infarkt) i moždani udar (apopleksija) – odnose najveći broj života. U Srbiji je svake godine preko 50% svih smrtnih ishoda posledica ovih bolesti, a brojčano izraženo tokom 2013. godine je u Srbiji umrlo 53.367 osoba“, kaže Dr Zorica V. Dragaš Specijalista socijalne medicine.
Dobro je poznato, to su: povišen krvni pritisak (hipertenzija), povišen nivo masnoće u krvi, povišen nivo glukoze u krvi, upotreba duvana i duvanski dim, gojaznost i nepravilna ishrana, fizička neaktivnost, starenje, nasleđe, pol, uslovi života i rada odnosno faktori socijalne sredine (porodica, obrazovanje, socijalno – ekonomski položaj, socijalna mreža i podrška). Na većinu najznačajnijih faktora rizika koji doprinose nastanku bolesti srca i krvnih sudova svaka osoba može uticati, smanjujući ih, isključujući ih iz svog života. To su promenljivi faktori rizika. Visok krvni pritisak ili tihi ubica je faktor rizika broj 1 za nastanak šloga (moždanog udara) i najvažniji faktor rizika za približno polovinu svih bolesti srca. Povišen krvni pritisak vrlo često nije praćen vidljivim simptomima i znacima, ali zato značajno oštećuje srce i arterije, pa zbg toga osobe sa povišenim krvnim pritiskom imaju trostruko viši (veći) rizik u odnosu na osobe sa normalnim vrednostima krvnog pritiska.
“ Upotreba duvana i život u duvanskom dimu donosi dvostruko veći rizik oboljevanja u poređenju sa osobama koje udišu čist vazduh. Nedovoljna fizička aktivnost povećava rizik nastanka bolesti srca 150%. Mali unos voća i povrća smatra se odgovornim za nastanak oko 20% svih bolesti srca i šloga širom sveta. Masna hrana dovodi do zapušenja arterija i može biti uzrok povišenom nivou holesterola i triglicerida u krvi, a to je uzrok jedne trećine svih bolesti srca i šloga širom sveta. Čine ga “dobar“ (HDL) i “loš“ (LDL) holesterol. Visok nivo triglicerida, još jedne vrste masnoća u krvi, takođe je povezan sa nastankom bolesti srca. Dalje, kao faktor rizika, prekomerna telesna težina / gojaznost – povećava rizik nastanka visokog krvnog pritiska, dijabetesa i zakrečenja arterija (ateroskleroze). Povišen indeks telesne mase, kao i nepovoljan odnos obima struka i obima kukova, povezan je sa povišenim rizikom. Drugim rečima nagomilavanje masti u trbuhu je indikator rizika. Povišen nivo šećera (glukoze) u krvi – kod dijabetičara predstavlja dva puta veći rizik za nastanak bolesti srca i šloga“, ističe doktorka Dragaš.
Bolesti srca i krvnih sudova su preventabilne, i u mnogim slučajevima je bilo moguće sprečiti ih! Zajednička akcija može da doprinese da se smrtnost usled bolesti srca i krvnih sudova do 2025. godine globalno smanji za 25%.
Analiza mortaliteta od kardiovaskularnih bolesti u Severnobačkom okrugu – 2014. godine: Umrlo je 1406 osoba, 578 muškog i 828 ženskog pola. Udeo ovih bolesti u ukupnoj smrtnosti stanovništva je bio 52,8%. Učestalost umiranja se povećava već od 50 godine i značajnije raste posle 60 godine života, i to bez obzira na pol. Pet najučestalijih dijagnoza ili bolesti su: Ateroskleroza, Oboljenje srčanog mišića, Povišen krvni pritisak, Infarkt mozga i hronična ishemijska bolest srca.
