Svake nedelje portal gradsubotica će da Vam preporuči neko mesto za vikend odmor. Ove nedelje izabrali smo Deliblatsku peščaru koja se nalazi u južnom Banatu izmedu Dunava i zapadnih padina Karpata.
Deliblatska peščara, jedinstvena u Evropi, nalazi se u jugoistočnom delu Vojvodine, u južnom Banatu. Ova prostrana oblast površine od oko 300 km2, čije su glavne peščane mase elipsoidnog oblika okružene plodnim lesnim poljoprivrdnim površinama, proteže se između Dunava i padina Karpata.
Deliblatska peščara je ostrvo stepe i šumo-stepe, koje odlikuje izvorni mozaik travnih, žbunastih i šumskih staništa. Bogatstvo flore ovog područja se ogleda u postojanju oko 900 vrsta viših biljaka, od kojih su mnoge relikti i rariteti, kao i vrste koje su u svom rasprostranjenju ograničene na Panonsku niziju. Jedino se ovde, u odnosu na čitav prostor Srbije nalaze: banatski božur, stepski božur, pančićev pelen, šerpet i kockavica Degenova. Svoje stanište ovde je našlo i 20 vrsta orhideja.Specifičnost Rezervata je i stalna populacija vuka.
U zaštićenom prirodnom dobru nalazi se deo reke Dunav sa ritovima i adama. Vode bogate ribom i mrestilišta značajno su stecište i masovno zimovalište ptica vodenih staništa, zbog čega je Deliblatska peščara 1989. godine proglašena za međunarodno značajno stanište ptica (IBA). Ovde se gnezde mnoge retke vrste: mala bela čaplja, žuta čaplja, ibis i lasta bregunica. Mali kormoran – globalno ugrožena vrsta u Srbiji – tu ima jedino stabilno gnezdilište.
Nevezani pesak je nekada bio izuzetan problem, jer se pod dejstvom košave razvejavao širokim prostorima Panonske nizije. Zbog toga je Deliblatska peščara nazvana „Evropska sahara“, ili „najstrarija pustinja u Evropi“.
Lovište „Deliblatska peščara“ je poznato po jelenskoj divljači, srnama, vukovima i divljim svinjama. Jugoistočni ograđeni deo lovišta na obali Dunava – „Dragićev Hat“, zauzima površinu od 1.900 hektara i predstavlja lovno-uzgojni centar specijalizovan za proizvodnju i lov jelena i divlje svinje.
Danas je Deliblatska peščara zaštićena kao specijalni prirodni rezervat. U njenim granicama se nalaze 2 stroga rezervata, 16 rezervata genetskog fonda i 6 spomenika prirode.Banatsko šumsko područje kojim gazduje ŠG Banat Pančevo, kao deo sistema JP „Vojvodinašume“, obuhvata površinu od 50.545 ha državnih i 1.870 ha privatnih šuma. Rasprostire se na teritoriji 14 političkih opština. Obrasla površina iznosi 31.200 ha na kojoj je evidentirana masa od gotovo 4.000.000 m3, sa tekućim prirastom od 184.000 m3. Planom obnavljanja i podizanja šuma godišnje je obuhvaćeno oko 1.000 ha. Godišnji etat iznosi oko 180.000 m3. Područje je podeljeno na 12 gazdinskih jedinica, kojima se gazduje putem 8 šumskih uprava, RJ i službi gazdinstva i direkcije JP.
U periodu posle drugog svetskog rata ideja zaštite prirode preovlađuje, tako da Deliblatska peščara dobija status zaštićenog prirodnog dobra. Uredbom Vlade republike Srbije 2002. godine ovo područje dobija sadašnji status. Proglašeno je za SRP „Deliblatska peščara“ , Uredbom je rezervat okategirisan kao poslednja i najveća oaza peščarske, stepske, šumske i močvarne vegetacije panonske nizije, kao jedan od najvećih centara biodiverziteta u Evropi i područje od izvanredne, univerzalne vrednosti za zaštitu prirode i nauku.
U cilju zaštite ovog područja, Deliblatska peščara je proglašena za Specijalni rezervat prirode.
Bogata flora sa preko 900 vrsta, podvrsta i varijeteta obiluje raritetima, reliktima, endemima i subendemima, kao što su banatski božur, pančićev pelen, šerpet, bademić, peščarsko smilje i kleka – jedini samonikli četinar panonske nizije. Kao poslednja i najveća oaza peščarsko-stepske, šumske i močvarne vegetacije koja je nekada dominirala panonskom nizijom, SRP “Deliblatska peščara” je jedan od najvažnijih centara biodiverziteta u Srbiji i Evropi i najznačajnije stepsko područje kod nas. Stoga, Rezervat predstavlja jedinstven naučni poligon.
Najreprezentativniji deo banatskog lesnog platoa sa lesnim brdima i udolinama su Zagajačka brda i Dumača. Obodni pašnjaci sa očuvanim tradicionalnim stočarstvom značajno dopunjuju vrednosti Rezervata.
U srcu Delibatske peščare, blizu Bele Crkve nalazi se etno selo kog sačinjava i gde je smešteno 5 živih salaša, a ranije ih je bilo 25.
Posetom lokacije ,,Labudovo okno,, koje obuhvata površinu od 2.500 hektara močvarnih terena obale, ade i reku Dunav i Karaš smešteno je etno selo koje zahteva revitalizaciju postojećih objekata u cilju ruralnog razvoja. Revitalizacijom objekata akcenat se stavlja na upotrebnu vrednost i estetiku, što će unaprediti lepotu krajolika. Radi se o manjim objektima – seoske crkve i dve završene kuće u turističke svrhe jer su kuće u stilu sela iz 19.veka.
Rekonstrukcijom etno sela neće biti narušena životna sredina u bližoj i daljoj okolini.
Ovi salaši ne obnavljaju se samo u cilju turizma, već je na njima nalazi i farma Podolaca i Mangulica – genetički resursi.
Prirodne karakteristike i jedinstvenost ovog kraja čine ga pogodnim za rekreaciju, lov i ribolov, nautički turizam, a pre svega ekološki turizam.
Turističko naselje Čardak koje je smešteno u šumskom delu Peščare nekoliko kilometara od sela Deliblato. Na svega 70 km od Beograda u šumovitom okruženju nekadašnje “Evropske Sahare“ nalazi se Školsko-rekreativni centar “Čardak“. Od 7 postojećih, paviljoni “Nera“ i ‘Brzava“ su renovirani 2006/7. godine, i sa smeštajnim kapacitetom od 130 ležaja namenjeni su djačkom i sportsko-rekreativnom turizamu. Na raspolaganju je 12 četvorokrevetnih i 12 šestokrevetnih soba u dve etaže sa etažnim kupatilom i WC-om za smeštaj učenika i sportista, odnosno 6 jednokrevetnih i 2 dvokrevetne sobe sa sopstvenim kupatilom i WC-om za vaspitače i trenere. Na obe etaže paviljona nalaze se opremljene TV sale.
Tekst podržan od strane JP „Palić Ludaš“.
