Specijalni rezervat prirode "Ludaško jezero" nalazi se 12 kilometara istočno od Subotice a na 7 kilometara udaljenosti od puta E-75, prema Horgošu. Prostire se na površini od 387 hektara, a okružuju ga naselja Hajdukovo, Nosa, Ludaš i Šupljak. Ludaš je ornitološka stanica i među retkim pticama izdvajamo riđu i žutu čaplju, bukavac, barski petlovan, mali barski petlić, vodomar, modrovoljka, modrovrana… Najpoznatiji sisari su: zec, srna, divlja
svinja i vidra. U jezeru takodje živi oko 20 vrsta riba od kojih i
srebrni karaš i zaštićeni čikov. Oko jezera postoje objekti od posebne kulturno istorijske i arheološke vrednosti.
Modrovrana je ugrožena vrsta ptica i ponovo je počela da se gnezdi na Ludašu ove godine. U Srbiji je zaštićena kao Prirodna retkost Uredbom o zaštiti prirodnih retkosti iz 1993. godine. Nalazi se na IUCN crvenoj listi ugroženih vrsta, kao i na listi organizacije BirdLife International. U Evropskoj Uniji je strogo zaštićena i nalazi se na Aneksu 1 Direktive o pticama.
U Vojvodini se modrovrana gnezdila na veoma malom broju lokacija u severoistočnoj Bačkoj i jugoistočnom Banatu. Zbog nedostatka mesta za gnežđenje broj modrovrana se smanji na 20 parova. Udruženja ljubitelja prirode "Riparia" godinama radi na realizaciji mera aktivne zaštite modrovrana (Coracias garrulus), koje su se
pokazale veoma uspešnim.
– Modrovrana je široko rasprostranjena evroazijska gnezdarica, redovan evroazijsko – afrički migrant. Više od 50% njene globalne populacije i površine njenog gnezdilišnog areala se nalazi u južnoj i istočnoj
Evropi, gde trpi izuzetno negativan populacioni pritisak. U samo jednoj od 29 evropskih zemalja u kojima se gnezdi, brojnost populacije ne opada. Gnezdi se isključivo, unutar otvorenih nizijskih staništa u dolinama reka, a za smeštaj gnezda traži duplje u drveću, ili, ređe, u vertikalnim odsecima tla – rekao je član "Riparie", Žika Reh.
Broj parova u Vojvodini 1980. godine iznosio je 100- pari, 1990.-30 pari, a 2000. -17 pari modrovrana.
Udruženje ljubitelja prirode Riparia od 2003. godine radi na aktivnoj zaštiti ove vrste.
– Aktivnosti za zaštitu modrovrana su postavljanje veštačkih
gnezdilišnih duplji, monitoring i istraživanje biologije vrsta,
edukacija korisnika poljoprivrednih zemljišta gde se gnezde
modrovrane, kao i edukacija zaštitarskih civilnih i vladinih
organizacija, i institucija u funkciji zaštite ove vrste. Do sada smo postavili oko 400 kućica po celoj Vojvodini na adekvatna staništa. Povećavanje gnezdećih parova u Vojvodini smo primetili od 2007. godine i u našim veštačkim dupljama su gnezdile: 2007. 17 pari modrovrana, 2008. 36 pari modrovrana, 2009. 55 pari modrovrana i 2010. 66 pari modrovrana. Za osam godina koliko radimo program, iz naših duplji su se izleglo oko 600 mladunaca ove vrste od kojih oko 89 posto smo prstenovali – rekao je predsednik Udruženja "Riparia", Oto Sekereš koji radi u JP "Palić Ludaš" u čuvarskoj službi.
U Vojvodini se u periodu od 1990. do 2003. gnezdilo samo 15-20 parova ove vrste, čija je nacionalna populacija u istom periodu pretrpela opadanje od 50-70% u odnosu na brojnost pre navedenog perioda.
– Glavni razlog za ovako negativan lokalni populacioni trend su, intenziviranjem poljoprivrede, i iz korena promenjeni stanišni uslovi u kojima modrovrana danas egzistira. Naime, širenjem površina oranica na uštrb stepskih i oboda slatinskih livada, naknadnim komasacijama poljoprivrednih površina i infrastrukturnim razvojem, iz staništa ove vrste su nestale šumice, grupe stabala, usamljena stara stabla i
drvoredi autohtonih vrsta drveća, u čijim prirodnim dupljama se ova tipična dupljašica gnezdi. Veoma intenzivna poljoprivreda, sa pripadajućom masovnom upotrebom insekticida, je negativno uticala na brojnost i dostupnost plena ove vrste – objašnjava Oto Sekereš.
Mrežu Natura 2000 čine izabrana područja koje su zemlje članice proglasile u skladu sa Direktivama EU kako bi se obezbedio dugoročni opstanak najugroženijih vrsta i staništa.
Ekolozi iz Mađarske i Srbije napravili su prekogranični IPA projekat o spasavanju vetruški i modrovrana. Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Vojvodine i Mađarsko društvo za zaštitu ptica i prirode predstavili su IPA projekat prekogranične saradnje Srbije i Mađarske na zaštiti ptica koje su dragocene za ekološki sistem,a kroz projekat
"Natura" briga o retkim pticama će biti nastavljena.
– U programu zaštite su dve ugrožene vrste ptica: modrovrana i siva vetruška. Kada smo počeli da realizujemo projekat zaštite povećao se broj ptica. Na primer, siva vetruška ne gradi gnezdo nego koristi prazna, tuđa gnezda, gačaca. Neretko se u njihova gnezda usele selice iz Afrike, zbog toga je neophodno da se zaštite gnezda. Zbog toga smo napravili veštačke duplje za gnežđenje ptica i napravili smo oko 400 veštačkih duplji u kojima će se gnezditi naveden ptice – kaže Jožef Gergelj, predsednik Društva za zaštitu i proučavanje ptica Vojvodine.
