Mađari žele svoje pozorište

Drama na mađarskom jeziku želi da se izdvoji iz Narodnog pozorišta, a o tome je obavestila i Upravni odbor ove institucije. Zoltan Mezei, direktor Drame, tvrdi da nije posredi razgradnja postojećeg teatra, već želja za stvaranjem novog vojvođanskog mađarskog nacionalnog pozorišta, čija bi okosnica upravo bila postojeća Drama pri Narodnom pozorištu. Komisija za kulturu pri Mađarskom nacionalnom savetu, prema rečima Ildiko Lovaš, savetnika za kulturu u MNS, podržala je ovu inicijativu.

– Pre nekoliko meseci na adresu Upravnog odbora, kao i predsednika UO, stigao je dopis – inicijativa Mađarskog nacionalnog saveta o stvaranju mađarskog vojvođanskog nacionalnog pozorišta. Upravni odbor je uputio Mađarski nacionalni savet na osnivače – Vladu Vojvodine i grad Suboticu, jer je smatrao da inicijativa prevazilazi ingerencije samog Upravnog odbora. Inicijativu Drame na mađarskom jeziku nisam ni videla, ni o njoj čula – izjavila je za Politiku mr Ljubica Ristovski, upravnica Narodnog pozorišta.

I iz rukovodstva grada i pokrajine za sada nema odgovora na ovu inicijativu. Čak i u samom Mađarskom nacionalnom savetu, nakon šest meseci intenzivnih rasprava o tome kako bi trebalo da funkcioniše vojvođansko mađarsko nacionalno pozorište, došlo je do zastoja.

– To je stara inicijativa, još iz 2002. godine, i nisam želela da se o njoj ćuti. Okupili smo pozorišta koja rade na mađarskom u Vojvodini – Ujvideki sinhaz, subotičku Dramu, senćansko pozorište, Dežo Kostolanji – i dogovorili načelne principe na kojima bi se formirao novi teatar. Treba znati da je Drama na mađarskom jeziku subotičkog Narodnog pozorišta od pokrajinskog značaja za vojvođanske Mađare, pa je ono odabrano i kao polazna osnova za budući nacionalni teatar vojvođanskih Mađara – kaže nam Lovaši.

Zoltan Mezei kaže da im je osamostaljenje neophodno kako bi mogli slobodnije da rade, ali i da konkurišu za novac mađarskih fondova.

– Svaki umetnik želi slobodu, i mi nemamo nikakvih ograničenja od sadašnje upravnice koja nam odobrava repertoar, ali šta će biti kada za upravnika bude izabran neko ko će želeti da iskoristi svoje statutarno pravo da nam izmeni repertoar? Pošto nismo pravno lice, ne možemo da konkurišemo za novac iz mađarskih fondova jer nemamo pravo potpisa, svoj žiro-račun ni pečat. Da bismo ipak došli do tog novca, koji iznosi i do 30 odsto budžetskih dotacija, koristimo usluge nevladinih organizacija – objašnjava nam Mezei.

U zgradi Narodnog pozorišta, koja se gradi u centru Subotice, svoje mesto trebale bi da nađu obe drame, i na srpskom i na mađarskom jeziku, možda i buduća na hrvatskom, kao i nekoliko kulturnih institucija. I dok je završetak novog teatra još daleko, deo umetničkog ansambla već najavljuje da ne želi više da bude deo Narodnog pozorišta. Osnivači, pokrajina i grad, za sada se ne izjašnjavaju o ovoj inicijativi, pa nije poznato ni ko bi bio osnivač novog mađarskog nacionalnog pozorišta, da li bi subotički teatar ipak nastavio da, osim na srpskom, igra i na mađarskom jeziku, i ko bi u tom slučaju bio osnivač Narodnog pozorišta.

Aleksandra Isakov

Politika