Manojlović palata

U nizu palata koje će u zadnjoj deceniji XIX veka biti podignute u tada već glavnoj ulici grada, današnji Korzo, Titus Mačković je projektovao 1881. godine najamnu palatu za Samka Manojlovića. Samko je bio izdanak velike i čuvene porodice koja je imala predstavnike u Saboru, gradskom senatu, bila veoma bogata i aktivna u političkom i kulturnom životu grada. Ugaona kuća koju je podigao na današnjem Korzou, a u svoje vreme nadvisila je sve okolne objekte na današnjem Korzou, bila je dostojan reprezent njegovog materijalnog blagostanja, ali i položaja čitave porodice.

To je jednospratni ugaoni objekat osnove u obliku pravougaonika, izgrađen u stilu eklektike sa dominantnim elementima neorenesanse. Pročelje je, poštujući osnovne principe renesansne arhitekture, simetrično izgrađeno. Na fasadama se uočava ritam i harmonija otvora i punih masa koje dominiraju, dajući objektu karakterističnu masivnost. Kod obrade prizemlja arhitekta primenjuje poznatu renesansnu rustičnu obradu u vidu kvadera sa jednoličnim nizovima lukova, dok je fasada spratnog dela smirenija.

U centralnom delu prizemlja postavljena je dvokrilna reprezentativna kapija, kasetirana sa lučno završenim nadsvetlom i lepo obrađenim zaštitnikom izvedenim od kovanog gvožđa. Kapiju markiraju dva stuba kružnog preseka sa jonskim kapitelima koji podržavaju profilisani timpanon. Na kosine timpanona su postavljene dve raskošne ležeće figure izvedene u punoj plastici. Ovaj detalj će postati prepoznatljiv za Titusa Mačkovića, a rezultat je inspiracije koju je crpio arhitekta u Mikelanđelovom opusu.

Pored horizontalne podele venca, bogate biljne i geometrijske ornamentike, koja deli prizemlje od sprata i snažno istaknutog venca strehe, na objektu je izražena i vertikalna podela pilastrima klasične obrade koja je sa horizontalnom podelom u savršenoj ravnoteži. Rizalitne partije spratnog dela nose bogatiju dekoraciju i na njima su postavljeni balkoni koje podržavaju masivne dekorativne konzole.

Kada su uđe u zgradu prelepo oslikano stepenište dominira prostorom. I u unutrašnjosti se oseća monumentalnost i veličina objekta i njegovog nekadašnjeg vlasnika. Prilaz glavnom ulazu u prostorije ukrašen je dvema skulpturama reprezentativnog izgleda.

Stepenište

Pre nekoliko godina izvršena je potpuna rekonstrukcija zgrade, kako spoljašnjeg tako i unutrašnjeg dela Danas se u ovom objektu nalazi Matica bunjevačka a o zaštićen je kao spomenik kulture od velikog značaja.

Tekst napisan uz korišćenje Zaštitara-zbornika zaštite nepokretnih kulturnih dobara Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture Subotica