Saobraćaj u Subotici

Odeljak za unutrašnje poslove Gradskog narodnog odbora u Subotici prinuđen je pristupiti strogim mjerama kažnjavanja svih prekršitelja saobraćajnih propisa…

Ovaj tekst objavljen je 1945. godine u dnevnim novinama "Hrvatska riječ" (pretečama današnjeg nedeljnika Subotičke novine), a u nastavku teksta se navodi koji će sve prekršaji biti sankcionisani, pa sledi:

1. Za nepropisanu brzinu vožnje automobila, motocikle, bicikle, kola i fijakera sa kaznom od 100 dinara…

Hajde da malo zastanemo i da analiziramo tekst. Koja se to brzina smatra NEPROPISNOM?! Obratite pažnju da su u isti koš svrstane brzine automobila, bicikla i fijakera(?)! Veoma simpatično. Sledeće pitanje se samo nameće – kako i kojim mernim instrumentima je utvrđivana brzina ovih vozila?!

Svojevremeno sam potražio odgovor od "legende" subotičke saobraćajne milicije Ademi Ćamila. Metoda je po njegovim rečima bila savršeno jednostavna i za gustinu saobraćaja tog doba – sasvim efikasna. Metoda se zasnivala na osnovama fizike (da je brzina pređeni put u jedinici vremena), na jednoj "službenoj" štoperici i na gomili prašine nanete na put…

Evo kako je ta kombinacija funkcionisala. Saobraćajac kod jedne bandere na put iznese gomilu prašine, zatim iskorača "dve bandere" (100 metara) i još mu samo preostaje da sačeka nailazak prvog vozila. Kada vozilo podigne prašinu, saobraćajac uključi štopericu, zaustavi vozilo, preračuna pređeni put sa jedinicom vremena i eto ti 100 dinara u džepu…

Zaista simpatično.

Početkom 70-ih, subotički saobraćajci su raspolagali u to vreme modernim radarom "Multanova" koji je pravio materijalni dokaz o učinjenom prekršaju.

Te daleke 1945. godine Gradska milicija (sekcija za saobraćaj) uveliko je izdavala table za "konjska vozila" i u jednoj objavi piše da se daje rok do 12. septembra da se tablice moraju preuzeti jer kola bez tablica neće se moći upotrebljavati u saobraćaju… Bolja situacija nije bila ni sa biciklama. I bicikle su morale da se registruju, a godišnja državna i gradska taksa vlasnike je koštala 50 dinara.

Da nije bilo šale sa gradskim vlastima vidi se iz oglasa opštinskog uručitelja, Ivana Bedekovića iz Bajmoka, koji kaže:

Izgubio sam novčanik sa ličnom i biciklističkom legitimacijom, konjskim pasošem, pasošem za kravu i ostalim dokumentima, kao i sudsko rješenje. Molim poštenog nalaznika, da mi dokumente vrati, u protivnom slučaju ih proglašavam nevažećim.

Saobraćajka na Palićkom putu s kraja 50-ih godina. Britanski automobil "Commer" koji se proizvodio od 1905. godine, pa sve do kraja 70-ih, usmrtio je biciklistu…

Tesna beše kapija za naljoskanog vozača "Dinamovog" kamiona…

Samo materijalna šteta. Bočno češanje s početka 60-ih godina, na uglu Trga republike i ulice Matka Vukovića (današnji kružni tok)…

Početak 70-ih. Palićki put. Nepoznat uzrok sletanja ovog kamiona…